Jako Organizacja Pracodawców Rada Przedsiębiorców wysłaliśmy do minister klimatu Pauliny Hening-Kloski nasze stanowisko w sprawie wprowadzania systemu kaucyjnego. Jego treść poniżej:
Szanowna Pani Minister,
W związku ze zbliżającym się terminem uruchomienia systemu kaucyjnego, zasadne i niezbędne wydaje się rozważenie jego odłożenia w czasie lub wdrożenie w formule etapowej, co pozwoliłoby na bardziej płynne i bezpieczne dostosowanie się przedsiębiorców do nowych regulacji prawnych. Aktualna sytuacja rynkowa oraz stan przygotowań operatorów, którzy mają odegrać kluczową rolę w funkcjonowaniu systemu, wskazują na szereg nierozwiązanych problemów, które mogą uniemożliwić prawidłowe rozpoczęcie zbiórki i poboru kaucji w wyznaczonym terminie.
W szczególności zwracamy uwagę na brak oficjalnych, kompleksowych informacji dotyczących zasad funkcjonowania systemu. Dotychczas do podmiotów detalicznych nie dotarły żadne konkretne wytyczne regulujące kwestie operacyjne, takie jak: procedury zbierania i przekazywania opakowań, wymogi związane z oznakowaniem produktów, zasady rozliczania kaucji, identyfikacja podmiotów odpowiedzialnych za odbiór opakowań, ani też dopuszczalne formy logistyki i finansowania procesów związanych z funkcjonowaniem systemu.
Stan ten wprowadza w błąd zarówno konsumentów, jak i sprzedawców, a w konsekwencji wpływa na poziom gotowości operacyjnej placówek handlowych. Co więcej, nie wszyscy operatorzy uzyskali do tej pory wymagane decyzje i zgody Ministerstwa Klimatu i Środowiska, co znacząco utrudnia prowadzenie dalszych prac nad integracją systemów IT oraz ustaleniem zasad współpracy pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za wdrożenie. Dwóch największych operatorów, odpowiadających za największy wolumen wprowadzanych na rynek produktów, nadal pozostaje bez niezbędnych decyzji, co może skutkować opóźnieniem całego procesu oraz ryzykiem niewywiązania się z obowiązków nałożonych przez przepisy prawa.
Podkreślenia wymaga również brak systemowych propozycji wsparcia finansowego dla punktów detalicznych, które będą zobowiązane do przyjmowania zwrotów opakowań. Realizacja tego obowiązku wiąże się z koniecznością zakupu specjalistycznych urządzeń (tzw. butelkomatów), których koszt może sięgać nawet 100 tys. zł. Z uwagi na fakt, iż rozwiązania wspierające takie inwestycje (np. model refundacji, podobny do stosowanego w przypadku zakupu urządzeń fiskalnych) nie zostały dotychczas zaprezentowane, sytuacja ta budzi poważne obawy wśród przedsiębiorców. Brak kompleksowego rozwiązania dotyczy także zakresu obsługi opakowań szklanych. Większość dostępnych urządzeń umożliwia obecnie odbiór wyłącznie opakowań wykonanych z plastiku i aluminium, co nie odpowiada rzeczywistym potrzebom rynku, szczególnie branży piwowarskiej i napojowej. W niniejszej sytuacji zasadnym byłoby wprowadzenie uniwersalnych butelek zwrotnych, wspólnych dla całej branży, z których mógłby korzystać każdy producent. Obecnie funkcjonuje na rynku wiele modeli butelek, często posiadających logo danego producenta, co komplikuje segregację i stanowi barierę w zwrocie butelki do punktu.
W tym kontekście uważamy za niezbędne, aby przed rozpoczęciem funkcjonowania systemu kaucyjnego przeprowadzić szerokie konsultacje branżowe, z udziałem reprezentantów handlu detalicznego (zrzeszonego i niezrzeszonego), producentów, dystrybutorów, operatorów systemu oraz przedstawicieli administracji, które obejmowałyby swoim zakresem zasadność odłożenia w czasie wejścia w życie niniejszego systemu lub w jego wdrożenia w formule etapowej, a także umożliwienie wprowadzenia ujednoliconych butelek zwrotnych, co mogłoby znacząco usprawnić logistykę, zwiększyć efektywność zbiórki i wyrównać szanse mniejszych producentów względem większych podmiotów rynkowych.
Mając na uwadze powyższe, zasadnym wydaje się wystąpienie z wnioskiem o ponowną analizę realnych perspektyw wdrożenia systemu kaucyjnego w przewidzianym terminie, tak aby możliwe było zakończenie procesów legislacyjnych, operacyjnych i technologicznych niezbędnych do jego skutecznego wdrożenia. Pozwoli to na dostosowanie rozwiązań do realnych warunków funkcjonowania przedsiębiorstw w Polsce, co zwiększy szansę na powodzenie całego przedsięwzięcia i uniknięcie chaosu organizacyjnego w momencie uruchomienia systemu.
Z poważaniem
Adam Abramowicz, prezes Organizacji Pracodawców Rada Przedsiębiorców
